نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

  خط مونتاژ مدل ترکیبی نوعی خاص از خطوط تولیدی است که می‌تواند مدل‌های متفاوتی از یک محصول را بر روی یک خط تولید کند. یکی از مهم‌ترین مسائل در راستای استفاده و بهره مندی مناسب از این نوع خط مونتاژ، تعیین توالی تولید محصولات است.

  در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی بر روی مسئله‌ی تعیین توالی صورت گرفته است که برخی محققان در مطالعاتشان ضمن ارائه‌ی مدل‌های ریاضی، به منظور یافتن جواب بهینه‌ روش‌های بسیار متنوعی را پیشنهاد کرده‌اند. در این مقاله ضمن مرور و استفاده از تحقیقات پیشین ٬ یک مدل ریاضی برای مسئله‌ی تعیین توالی ورود محصولات به منظور کمینه کردن مجموع هزینه‌های توقف‌های ناشی از عدم تکمیل به موقع کار مونتاژ در هر ایستگاه ارائه شده است. برای حل مسئله و با توجه به پیچیدگی مدل ریاضی غیر خطی عدد صحیح مختلط ارائه شده یک الگوریتم فرا ابتکاری پیشنهاد شده است. به منظور بررسی الگوریتم پیشنهادی 48 مساله در اندازه های مختلف تولید شدند. در دسته اول و دوم الگوریتم به جواب بهینه و در دسته سوم به جواب نزدیک به بهینه میرسد. نتایج اجرای مدل در خط مونتاژ پراید شرکت سایپا نشان می‌دهد که شرکت سایپا می‌تواند هزینه‌ی فروش از دست رفته‌ی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.