نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

تخصیص و مکان‌یابی ایستگاه‌های امداد جاده‌ای، به دلیل داشتن تأثیرات زیاد بر نحوه‌ی خدمت‌دهی به رخدادهای جاده‌ای، مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. هدف اصلی این مسائل، مکان‌یابی بهینه‌ی ایستگاه‌های امداد جاده‌ای و تقسیم‌بندی نواحی تحت خدمت، جهت تخصیص مناسب آن‌ها به خدمت‌دهنده‌ها است. این مسائل معیار‌های عملکردی سیستم از جمله مدت زمان انتظار مشتری را بهبود داده و از طرفی اهداف سازمان خدمت‌دهنده را برآورده ساخته و رضایت مشتری و خدمت‌دهنده را در پی خواهد داشت. در این تحقیق تخصیص ایستگاه‌های امداد خودرو ایران در طول بزرگراه تهران-قم، با استفاده از مدل صف هایپرکیوب (یکی از معروف‌ترین مدل‌های صف در زمینه‌ی مکان‌یابی)، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، پس از تعیین تعداد حالات سیستم، معادلات تعادلی هر حالت سیستم با استفاده از نمودارهای آهنگ تعادل استخراج شده است. سپس با استفاده از احتمالات حدی به‌دست آمده، معیار‌های عملکردی سیستم، مانند میزان بار ‌کاری هر خدمت‌دهنده و مدت زمان انتظار مشتری جهت دریافت خدمت محاسبه شده است. در ادامه با طراحی و اجرای الگوریتم ژنتیک، تغییر بهینه‌ی قابل اجرا در عمل، در اندازه‌ی نواحی تخصیص‌داده‌شده به هر خدمت‌دهنده، با هدف کمینه کردن میزان عدم توازن بار کاری خدمت‌دهنده‌ها و مدت زمان انتظار مشتری، انجام شده است.