نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

بالانس خط مونتاژ یک استراتژی اثربخش برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری در صنعت خودروسازی است. در واقع این مسئله تخصیص کارهای مختلف به ایستگاه های کاری است به گونه ای که هزینه های مونتاژ کمینه، تقاضاها تامین، و محدودیت های فرآیند مونتاژ برآورده شوند. خطوط مونتاژ با ایستگاه های چند اپراتوره، به گستردگی در سیستم های مونتاژی نوین بکار گرفته می شود. مشخصه های این خطوط باعث افزایش پیچیدگی آن ها نسبت به خطوط مونتاژ ساده می گردد. در این مقاله، با بکارگیری هیوریستیک الگوریتم جستجوی ممنوع، رویکردی نو برای بالانس خطوط مونتاژ چند اپراتوره پیشنهاد می‏گردد. محدودیت های سخت دربرگیرنده محدودیت‏های ناحیه ای، زمان عناصر کاری، زمان چرخه و محدودیت های پیشنیازی است. محدودیت های وضعیتی نیز محدودیت نرم می‏باشند. با بکارگیری داده‏های واقعی خط مونتاژ یک شرکت خودروسازی ایرانی، توانمندی رویکرد پیشنهادی بررسی گردید. برای یافتن مقدار مناسب پارامترهای الگوریتم، سناریوهای گوناگونی بر روی خط مونتاژ مطالعه موردی اجرا شد و بهترین سناریو و مقادیر پارامترهای الگوریتم پیشنهاد گردیده است. یافته‏ها نشان می‏دهد که رویکرد پیشنهادی در دستیابی به هدف‏های مساله بالانس خط، بسیار توانمند می‏باشد.