نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

ویژگی‌های خاص بازار مسکن در ایران، مشکل نوسانات و دوره‌های متناوب رونق و رکود، مشکلاتی را بر اقتصاد و جامعه تحمیل می‌نماید. اغلب پژوهش‌های موجود هریک به بخش‌های محدودی از بازار مسکن پرداخته‌اند. در این مقاله، به بازار مسکن ایران به‌عنوان یک سیستم اقتصادی- اجتماعی نگاه شده و پس از شناخت و تحلیل اجزای سیستم، از نگرش سیستمی استفاده می‌شود. بخش‌های عرضه و تقاضا، به تفکیک تقاضای سرمایه‌ای و مصرفی ناشی از رشدجمعیت و مهاجرت، مدل‌سازی شده، و سپس با کمّی‌سازی زیرسیستم‌ها برای شهر تهران، به عنوان نمونۀ موردی، سیستم شبیه‌سازی شده‌است. علاوه بر اعتبارسنجی ساختاری و رفتاری زیرسیستم‌ها در ایجاد روند و نوسانات قیمت مسکن، نتایج شبیه‌سازی با داده‌های تاریخی موجود نیز اعتبارسنجی شده است. آنگاه، رفتار قیمت مسکن در آینده مورد تحلیل قرار گرفته و با سناریوهای مختلفی از روند مهاجرت به اجرا و شبیه‌سازی مدل پرداخته شده است. از مهم‌ترین نتایج مستخرج می‌توان به تأثیر بالای تقاضای سرمایه‌ای و ناکارآمدی سیاست‌های کنترل مهاجرت برای کاهش قیمت مسکن اشاره کرد. همچنین شبیه‌سازی نشان می‌دهد سال 94 به احتمال زیاد سال خروج از رکود و بازگشت رونق به بازار مسکن خواهد بود.