نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

در این مقاله مدل ارزشیابی فناوری اطلاعات(IT)  بمنظور اندازه­گیری ارزش آن در کسب و کار، ارائه گردیده است. این مدل از روش­ها و ابزارهای مختلفی در اندازه­گیری بهره گرفته است که مهمترین آنها: الگوگیری، کارت امتیازی متوازن و روشهای کمی و کیفی هستند. طبقه­بندی سه لایه­ایِ IT  در یک کسب و کار و ارتباط آنها به رویکرد تلفیقی برنامه­ریزی نظام­های اطلاعاتی، زیربنای مدل پیشنهادی را تشکیل    می­دهد. ارتباط این سه لایه با مفاهیم کارآیی و اثربخشی، مدل پیشنهادی را از چارچوبی مفهومی به مدلی کاربردی سوق می­دهد. همچنین در این مقاله اثرات لایه­های مختلف IT بر عملکرد نهایی سازمان از دیدگاه ذینفعان با استفاده داده­های ثانویه بررسی گردیده است. در هر لایه از این چارچوب تعدادی سنجه در  حوزه­های چهارگانه روش کارت امتیازی متوازن استخراج و با نرخ روند، مقادیر مرجع بدست آمده از الگوگیری و سنجه­های متناظر هزینه مقایسه می­گردند. نتایج این مقایسه نشان­دهنده نقائص و انحرافات برنامه­ها و فعالیت­های IT خواهد بود که با روشهای حل مسئله خلاق، ریشه­یابی خواهند گردید. گام آخرِ برنامه اندازه­گیری ارزشِ IT، تدوین و اجرای برنامه­ اصلاحی است. این مطالعه می­کوشد تا با بررسی    ارزش­های مختلفی که IT می­تواند برای سازمان به ارمغان آورد به ارائه چارچوبی بپردازد که قبل و بعد از اجرای پروژه­های IT به تخمین ارزش آتی یا ایجاد شده بپردازد. 

نیاز روزافزون این واحدها و هزینه بالای پیاده سازی ERP جهت ایجاد یک سیستم یکپارچه اطلاعاتی در مراکز درمانی موجب انتخاب این موضوع جهت پژوهش و بررسی گردید. در این تحقیق تلاش می­شود مدلی ارائه گردد که بر اساس آن مدیران مراکز درمانی به نحو مناسبتری در زمینه چگونگی پیاده سازی ERP در سازمانهای خود تصمیم گیری نمایند و بتوانند ریسکهای مربوطه را راحتتر شناسایی و مدیریت نمایند.

در این تحقیق، ابتدا با مطالعه منابع مختلف شکاف های پیاده سازی سیستم های مدیریت دانش شناسایی شده اند و براساس چارچوب ۶ شکاف ارائه شده توسط لین و تی سنگ، وضعیت هر یک از این شکاف ها با استفاده از آزمون های آماری و بکارگیری نرم افزار اس پی اس اس در شرکت مورد بررسی قرار گرفت تا براساس نتایج بدست آمده تعیین گردد که با وضعیت موجود آیا شرکت در روند پیاده سازی سیستم مدیریت دانش خود دچار مشکل می گردد یا اینکه زمینه پیاده سازی این سیستم برای شرکت تا حد قابل قبولی فراهم می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که شکاف های مدیریت دانش در شرکت به چشم می خورد و بمنظور پیاده سازی موفق این سیستم لازم است که پیش از اقدام به پیاده سازی تا حدودی به وضعیت این شکاف ها رسیدگی گردد. براساس نتایج بدست آمده و دلایل رخداد هر یک از شکاف ها تلاش گردید تا با استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات سعی در کمینه نمودن اثر هر یک از آنها نمائیم. با توجه به دلایل رخداد هر یک از شکاف ها لیستی از ابزارهای فناوری اطلاعات مناسب بطور کلی تهیه گردید. پس از آن به شناسایی ابزارهای داخلی شرکت پرداخته شد تا با بررسی عملکرد آنها تعیین گردد آیا می توان با نحوه عملکرد فعلی آنها در شرکت و یا تغییر نحوه کاربری آنها، میزان تاثیر این شکاف ها را به حداقل ممکن رساند. در نهایت براساس چارچوب انتخابی و لیست ابزارهای فناوری اطلاعات شرکت، چارچوب مناسب ارائه گردیده است

حرکت رو به رشد و سریع جوامع امروزی جهت کسب و بهره برداری از اطلاعات، موجب گسترش روز افزون اجرای پروژه های مختلف در زمینه فناوری اطلاعات در سطوح سازمانی و ملی شده است. با توجه به سرعت چشمگیر نوآوری های تکنولوژیکی، پروژه های فناوری اطلاعات با چالشها و ریسکهای متعددی مواجه می باشند. برای کاهش ریسک، باید به تصمیم گیرندگان اجازه داده شود تا هر زمان که اطلاعات جدیدی در حوزه قیمت ها، هزینه‏ها، و سایر شرایط بازار موجود می باشد بتوانند تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری را تغییر دهند. این موضوع مفهوم اصلی انعطاف پذیری در زمینه وجوه سرمایه گذاری می باشد که به موسسات اجازه می دهد تا در سرمایه‏گذاری فناوری اطلاعات از ارزش گذاری تئوری اختیارات حقیقی استفاده نمایند. در این پژوهش با روش اختیارات حقیقی به ارزش گذاری سرمایه گذاری پروژه برنامه ریزی منابع بنگاهی (ERP) در یک شرکت تولید نرم‏افزارهای مالی با در نظر گرفتن اختیار گسترش پرداخته شده است. نتایج یافته ها نشان داد که در روش اختیارات حقیقی با در نظر گرفتن انعطاف پذیری در مدیریت، در نتیجه اعمال اختیار گسترش ارزش مازادی حدود دو میلیارد ریال برای پروژه به همراه خواهد داشت. در نهایت یک نقشه راهبردی برای پروژه در طول یک سال عمر اختیارات در نظر گرفته شده است.